III.
A Tican le Nunpi dan Ding
Tu ah Bible fiangter dan lamzin na thei zo (bung 1nak), Bible siar dan
ding khal na zir zo (bungṭhen 2-4), pehpar mi thuhla (context) ih thupit zia
khal na zir zo (bungṭhen 5-7). Zirnak pathumnak ahcun Bible ih a tican kha kan
san minung hrangah ziang a si timi le ziangtin kan nunpi ding timi theithiam
dingih a lo bawmtu thupi pawl zohnak kan nei ding. Zirnak 3nak, bungthen 8nak
ah zo in a tican a relcat, cangantu maw casiartu timi thupi zohnak kan nei
ding. Cun bungthen 9nak ah a tican phun dangdang a um thei pei maw timi thupi
zohnak kan nei ding. Bungthen 10nak ahcun Thlarau Thainghlim ih hnatuannak a si
dingih bungthen 11nak ahcun nunpi dan ding zohnak kan nei ding.
8. Zo In A Tican A Relcat?
Thuhmaihruai
Bungthen 8nak ih kan suh duhmi cu: A tican (a sullam) ziang a si ti le zo
in a sullam a relcat /zo ih hnenah a sullam a ṭhum aw, cangantu maw ca siartu
timi hi a si.
Danny (Ethiopia ram
missionary hnatuan) faale cun an nauhak lai ih an duh bik le an zoh paih bikmi
zuknung cu a hlun zetmi mirang zuknung ‘The Wizard of Oz’ timi Dawithiam pakhat
ih thuhla a si. Himi zuknung hi cangantu hminthang pakhat L. Frank Baum ih cabu
nganmi parah ṭhum-aw ih nganmi a si. Danny ih faale hrang ahcun himi zuknung ih
zohthatnak cu a rualpi ih bomnak thawn khawsia (mithla) pawl a do nehtu nunau
naukak, Dorothy le a duhnung zetmi a uite, Toto timi hi an si. Danny ih faale
hrang ahcun himi thuanthu hi a tluangtlam zetmi sullam te men a si.
Asinan thuanthu hi naih
deuh ih kan siar/zoh tikah, a dunglam thuanthu pawl, Baum in thuanthu a ngan
lai ih a ngan duh san pawl kan zoh a si ahcun thuanthu hi sullam dang a nei a
si. Baum in thuanthu a ngan lai ah American ih thu rak leng zetmi le party
pakhat le pakhat, ramkhel pakhat le pakhat ih an rak el-awk vohvoh mi cu
American hin Sui ih tuahmi Dollar hi Ngun asilole Dar ih tuahmi Dollar ah a
thleng ding maw timi a si.
Thuanthu ih thupitnak
cu hitin a si, tlakrawh thawi tuahmi zinpi cun dawithaim pa ih hnenah mi a
hruai nan, Dorothy cu cuih hmun a thlen veten anih cun hipa hi mi hlothlau le
misual, thilri le paisa ngah duh ruangih mi va bumtu a si tih a thei cih mai.
Cule Dorothy ih ruahsannak cu a kedam ah a thum-aw a si kha. Baum ih nganmi
ahcun a kedam hi sui ih tuahmi a sinan, zuknung cangtu pawlin mipi ih zoh dan a
mawi deuhnak dingah tiin lungmankhung ah an thleng. Curangah a thuanthu um dan
hi vun zoh rero a si ahcun dawithaim pa in naig-ngan-zi a laih vekin ramkhel
thuhla cu a si deuh ko. Himi thuanthu sungih mizia um dan pawlin American
dinhmun a sawh duh a si. Zuknung a zohtu pawl cun kan thei dingih himi zuknung sungah
lo thlomi an um, cozah hnaṭuan an um, remkhel party an um ih, ni suaknak lam le
ni tlaknak lam ihsin mi sual pawl an um ve. Cun Dorothy hi nunau thaunthu cawngtu
bik le nunau ralṭha hminthang dinhmun ah a ding.
Cuti asile zo si a dik deuh? Danny
faale pawlin thuanthu hi nunau raltha pakhat in ramhuai pawl a nehnak thu vek
men ih an lak hi an sual maw? Cangantu cun himi thuanthu hi ramkhel thu vekih
siar dingah a tumtah mi a si lo maw si? A dang/pingpeng zawngih a tican kan sim
tum tikah kan sual lo ding maw si? Thuanthu ih tican hi ziang a si pei? Zo in a
tican a relcat ding? Zo ih parah a sullam a ṭhum-aw?
Kum zabi 20 tiang hrawng kha cu
biaknak lam calai thiamsang le leitlun lam calai thiamsang pawl khalin cangantu
in a tican a relcat, cangantu ih parah a suallam a ṭhum aw ih casiartu in a cui
a tican cu a hawlsuak ding a si tiah an lungkim tlang. Asinan kum zabi 20 cem zawngah leitlun lam
calai thiamsang pawlkom an hung suak ih cangantu in a tican a relcat ding a si
lo, casiartu ih ṭuanvo a si tiah nasa takin a phunphun in an hung cangvai
caimco. Himi zumnak le cangvaihnak hin biaknak lam tiang, Bible hrilhfiahnak
lam tiang a siatsuah a si. Bible thiam tampi khalin Bible ih a tican hi
cangantu in si loin casiartu in a relcat a si tiah an pompi ve.
Asinan lungawi thlak zetin cuti
vekih doral lak khalah, rinum zetin cangantu in a tican a relcat tiih rak pom
ringringtu an um thotho. Casiartu cun cangantu ih sim duhmi hmuhsuak ding hi a
tuanvo a si.
Pehtlai-Awknak
Casiartu hin a siarmi hi a duh dan vekin a tican a relcat thei ko. Wizard
of Oz timi dawithiam pai thuanthu tla hi zo hman in naing-ngan-zi thu vekih
siar dingin a lo fial hrim zik lo. Curuangah casiartu in cangantu hi a tican
relcat dingih a sian sung lawngah a tican relcattu a si. Asinan tahṭhimnak ah,
na fala/na tlangval hnen ihsin duhdawtnak biaza mawi tak na ngah ti bang sehla,
catluan pakhat hnu pakhat na siar vivo phah in na milai pa/ na milai nu ih sim
duhmi kha ziang a si ti na hawlsuak tum ko ding. A sim duhmi ziang a si ti
theithiam dingin nasa zetin na zuam ding a si. Hivek ahcun cangantu ih sim duh
mi hawlsuak na tum a si, ziangahtile na siarmi biazai hi biazai ngantu thawi
pehtlai-awknak (kom awknak) vekih na hmuh ruangah a si. Cangantu hi na thei ih
ziang a sim tum timi khal theihfiang na tum. Cangantu ih a tican ziang a si/ a sim tum mi ziang a si timi
thusuhnak na hmang.
Asinan tahṭhimnak ah, ni khat cu
lamzin ih na feh rero laiah cahnah thawn nganmi duhdawtnak cakuat lamzin kap ah
na sar ti bang sehla, cangantu hi zo a si ti na thei lo. Asinan duhdawtnak
biazai cu a mawi zet le siar nuam zetmi a si. Hivek caan ahcun cangantu ih sim
duhmi ziang a si ti theih na tum lem zik lo. Cangantu hi na theihmi hman a si
lo. Hivek caan ahcun casiartu nangmah ih duh dan vekin a tican relnak theinak
covo na nei. Cun na thusuh tum mi ah cangantu in ziang a sim duh timi si loin kan siarmi biazai in ka hrangah ziang sullam
a nei timi sawn a si ding.
Cun a cang ahcun cangantu ih sim
duhmi hi casiartu in a duh lo ruangah thei cingin cangantu ih sim duhmi cu a
thleng thei can a um. Tahthimnak ah, mirang thla phuah thiam hminthang pakhat
in “With a Little Help from my Friends” timi hla a phuah ih a thla thluk dan
pawl a mawi zet. A hla cafang sungih “rual” a timi khal minung ih kan kawhmi
rualpi vek ngaingai ih kan leh ahcun a san a ṭha in kan hrang khalah a kaih-aw
zet.
Asinan cangantu ih dunglam thuanthu
le a ti duh san taktak kan theihfiang tum a si ahcun hla phuahtu in a hla
sungih “rualp” a timi kha a ngaingai ahcun “ rit theih si” a rak ti duhnak a
si. Curuangah kannih cun himi hla kan sah tikah thei cingin hla phuahtu ih
“rual” a timi kha “milai” ah kan thlengsak a si. Hi vek dinhmun ahcun thla
phuahtu ih sim duh mi kha ziang a si ti kan ngaihsak lem lo. Curuangah himi hla
hi thla phuantu le kanmah lakih pehtlai-awknak/ pehzomnak vekin hna a tuan lo a
si. Hitawk ah hla phuahtu in hla hmangih a sim duhmi le a sim tum mi kan duh lo
ruangih a tican kan thlengnak a si. Cun hivek ih kan thleng tik khalah a rah
suak mi a ṭha lam hlir a si.
Vei tam sawn ahcun cangantu ih sim
duhmi kan hawlsuak ding hi a thupi zet. Ziangahtile cangantu ih sim tummi kan
hawlsuak lo a si ahcun a rah suah hi a ṭha lo lam hlir a si ding. Tahṭhimnak
ah, USA ram ih ṭongfang lar zetmi pakhat cu “STOP” timi hi a si. Lamzin tluan
le hmun tampi ah himi tongfang hi an tar vivo ding. Nang casiartu in himi ih a
tican hi na duh dan vekih na leh a si ahcun “nuam ten feh aw, mawtaw kha zoh
tha aw la, cun lamzin kawi le tonawknak ah daan vekin feh aw” tin a tican na
let sawn thei. Asinan palik pawl cun “STOP” timi tongfang cu cangantu ih duh
dan vekin si loin cangantu ih duh dan vekin “pehtlai-awknak” vekih an ruah
ruangah na ca leh dan cu an lungkim lo pei ih paisa an lo kuanter ding a si.
Cuvek thothoin, meisa (electri)
zuang pawl in meisa bill ah kyat 111 zat, a laimcia thla khat sungih na rak
hman mi kha an lo kuanter ti bang sehla, himi hrangah ‘bill’ timi tongang ih a
tican ziang a si ti relcat le lehsawng a tul nawn pei maw? Kyat za le hlei khat
si loin Kyats za lawng in kuanter tiah na ti thei pei maw? Na ti thei men ding!
Asinan a rei hlanah meisa zung in na inn ah meisa an lo pe duh nawn zik lo, ziangah tile a kim in na pe duh
lo a si. Ca tam sawn hi cu casiartu pawl pehtlai/ thusim dingih nganmi an si.
Cangantu ih sim duhmi ziang a si ti kan ngaihsak lo le poi ti lo ih kan um a si
ahcun a ṭha lo mi rahsuak kan ngah/khawm ding a si.
Pehtlai-awknak timi thulu hmangih
kan sim duh sawn mi cu ca hi cangantu thawn kom-awknak le biakawknak vekih na
siar asile cangantu ih sim duhmi na hawlsuak tum ding a si. Asinan ca na siar
tikah cangantu thawn kom-awknak/ biakawknak hi thupi ih na ret lo a si ahcun na
siarmi ca cu na duh dan in a tican na relcat thei a si.
Cuvek thotho in Bible siarnak khal
ah a si. Bible siar hi Bawipa thawn kan biawkawk caan/ kom-awkank caan a si ti
loin, biazai men, cakuat men, le thuanthu men vekih na siar /na ruat a si ahcun
na duh dan in a tican na relcat thei a si. Cun na thusuh bik mi bik cu:
cangantu in ziang a sim duh timi si loin kan
siarmi hi kan hrangah ziang sullam a nei timi a si cih ding.
Asinan Bible hi Pathian ih
phuanlang-awknak, le Pathian in milai a pehtlainak vekih na hmuh a si ahcun
cangantu (Pathian) ih sim/zirh duhmi ziang a si ti na hawl hmaisa ta ding a si.
Cun na thusuh bik mi cu : Ka siarmi Bible ah Pathian ih sim duhmi ziang a si timi a si ding.
Bible hi Pathian ih phuanlang-awknak
asilole Pathian ih thuphuan a si tiah kan zum. Cun Pathian ih tumtah mi cu a
tongkam hmangih milai pehtlai ding hi a si. Bible hi Pathian thawn kan
pehtlai-awknak vekin a tican na let thei, asilole nangmah ih duh dan khalin a
tican na relcat thei. Asinan a rahsuak cu nangmah lala in na khawm ding a si.
Kan duh dan vekih kan fiangter a si ahcun Pathian in kan hrangih a zirh duhmi
le sim duhmi kan hawlsuak ngah lo ding a si.
Curuangah kan nih zumtu cun Bible hi
Pathian thawn pehtlai-awknak vekah ruah in Pathian in ziang a sim duh timi hawl
hmaisa in Bible kan hrilhfiah ding hi a thupi ngaingai. Bible hrilhfiahnak ahcun
ca siartu si loin cangantu hin a tican a relcat a si. A tican hi casiartu in a
tuah loih a rel cat fawn lo, cangantu ih rak sim cia mi kha dik zet le felfai
zetin hmuhsuak/hawlsuak kan tum sawn a si. [1]
Thunetnak
Bible ih
a tican kan fiangter tikah kannih casiartu parah si loin cangantu in ziang a
sim duh timi par sawn ah hram bun ih a tican kan fiangter ding hi a thupi zet. Pathian
in Bible hmangin kan hnenah thu in sim, in pehzom. Kan hnenih a sim duhmi pawl
fiangter dingah kanmah vek milai a hmang. Casiartu kan si vekin Bible ih a
tican hi a relcatu kan si lo, cu hnakin cangantu ih sim duhmi ziang a si ti
dikzet ih hawl suak kan tum sawn a si. Bible kan fiangter tum tikah thu thar le
thla thar kan hawlsuak tum tinak a si lo. A thuk deuh mi a sullam kan phorsuak
tum tinak khal a si lo. Bible kan siarmi in a kiangkap le dunglam thuanthu
parah hram bun in ziang a sim tum timi kan hawlsuak tum sawn a si. Pathian in
kan siarmi sungah ziang a sim duh timi kan hawlsuak tum sawn a si. Cumi kan
hawlsuak/ kan theihsuak ta lo ahcun Bible ih zirhnak hi kan nunpi theih lo a
si. Bungṭhen pakhatnak ih Bible Fiangter Dan Lamzin kha zoh sal aw.
Curangah si ralring zetih siarnak, a pehpar mi thu zohnak le dunglam
thuanthu zohnak pawl hi an thupit tuk. Bible hi dikzet ih kan kaihnget ding a
si ahcun, Bible ih a tican dik zet ih kan theih duh a si ahcun himi pawl hi kan
tuah dingmi thupi pawl cu an si. Bible ih a tican fiangternak ah cangantu hi a
tican relcatu asile Thlarau Thianghlim in teh ziangvek in hna a tuan? Thu thar,
hla thar asilole a sullam thuk deuh ih theihnak ah mi a hruai maw? Himi thupi
hi a ra dingmi bungṭhen (bugnṭhen 9nak) ih kan zoh dingmi thupi cu a si.
Tuah dingmi
1.
Cangantu ih sum duhmi theithiam dingah pehtlai-awknak hi ziangah thupi tukin
kan ret?
2. Bible
ih a tican hi zo in a relcat ding? Ziangruangah?
3. Casiartu
in cangantu ih sim duhmi ziangtik can ah a thelng thei sim aw?
9. Thlarau Thainghlim ih Hnaṭuan
Thuhmaihruai
Pathian in a ṭongkam hmangin milai
hnenah thu in sim ih ziang in sim timi theihthiam dingih in bawmtu dingah a
thlarau in pe a si.
Bible kaihngetnak ih kan tumtah mi
cu Bible ih a tican theithiam ding/ Bible in ziang a sim timi theithiam ding le
cuih Bible ih zirhnak nunpi ding hi a si. Cumi theihthiam dingah ziang kan tuah
ding timi nasa takin kan lo zirh zo. A hmaisa bikah na siarmi Bible catluan ih ṭongfang
pawl, catluan pawl, catluan ṭhen le catluan sau pawl zoh fel dan ding kan lo sim.
Nasa takih siar dingin, ruat phah le felfai zeih zohhliah dingin kan lo zirh
fawn. Cun pehper mi thuhla le kiangkap thuhla pawl ih thupit zia khal zohpinak
kan nei zo. Mi hrekkhat cun “Bible fiangternak ah himi zat lawng maw a ṭul”
tiah thu nan sut men ding. Jesuh in Johan 16:13 ah a dungthlumtu pawl hnenah ,
“Thlrau in thutak zate ah a lo hruai ding” tiah a ti. Mi hrek in “Thlarau
Thianghlim kan neih ahcun ziangah hivek zirhnak pawl hi kan ṭul” tiah nan sut
men ding. Asilole midang in “Bible fiangternak ah Thlarau Thianghlim in ziangvek
hnaṭuan/ṭuanvo a nei” tiah nan sut men ding. Himi bungṭhen in na thusuh mi pawl
a lo simfiang ding a si.
Thlarau Thainghlim cu Bible Ngantu A
Si Ve
Bungṭhen
8nak ih kan sim zo vekin Bible ngantu himi hin milai le Pathian (Pa Pathian,
Fapa Pathian, Thlarau Thianghlim Pathian) a khihhmuh ringring. Bible hi Pathian
thawtkhum a si kan ti tik khalah, thawtkhum timi hin milai in Pathain ih sim
duhmi ngansuak thei dingih milai sungih Thlarau Thianghlim hnaṭuannak a
khihhmuh a si. 2 Timote 3:16-17 ah Paul in “Cathianghlim hmuahhmuah hi pathian
thawtkhumnak in pek a si ih, zirhawknak hrang si she, kawkawknak hrnagah si
seh, remthatawknak hrangah siseh, dinfelnak zirhawknak hrangah si seh a hlawk a
si. Cuti cun Pathian mi cu a tling mi le hnaṭuan ṭha hmuahhmuah tuah dingah
thawm famkim a si thei ding” tiah a ti.
Bible hi Pathian hnen ihsin ra mi a
si ruangah milai nunnak thleng danlam thei dingin huham le cahnak a nei a si.
Thlarau Thianghlim ih thawtkhumnak hnatuan cu a cem zo nan, zumtu pawlin thutak
kan theihthiam theinak dingih a hnatuannak cu tutiang a pehzom rero lai a si.
Jesuh cross parih khengbet a si hlanah a dungthluntu pawl hnenah hitin a cah
ta:
Nan hnenah thu tampi sim ding ka nei lai hrih, asinan nanih in a tu ahcun
nan tlin hrih lo. Asinan, thutak Thlarau ia rung thlen tikah thutak zate ah a
lo hrui ding. Ziangahtile, amai palung suak in thu a sim lo ding. Asinan, a
theih mi thu a lo sim ding ih, nan hnnah thil ra thleng ding mi pawl a phuang
ding. Anioh cun keimah i sunlawih ding. Ziangahtile, anih cun ka ta a la dingih
nan hnenah a phuang ding. (John 16:12-14).
Thlarau Thianghlim ih hnaṭuan hi Khrih ih zirhnak thawn a pehtlai aw zet
a si. A hramthoknak ah Bible cu Thlarau Thianghlim ih thawtkhum mi a si ruangah
amah le mah a do-kalh aw ding cu a ruah hman kan ruah hrimhrim lo a ṭha. Cun
Thlarau Thianghlim in thuthar le hla thar hi Bible ah a bet loih Bible sungih
ngankhum mi ṭongfang le an tican pawl hi theithiam dingah, dik zetih theifiang
dingah in bawm sawn a si. Curuangah Thiang Thlarau Pathian hman in Bible sungih
ṭongfang dang a bet nawn lo ahcun kannih cun Bible sungih thuhla bettu siseh,
Bible laan/leng ih lar-awknak, hmuhnak le theihnak pawl le Pathian hnen ihsin
hmuhnak le larawknak kan ngah/co a titu pawl cu kan zum lo hrimhrim a ṭha.
Thlarau Thianghlim Tel Lo In Bible Kan Theifiang Thei
Maw?
Bible
fiangternak ih Thlarau Thianghlim hnatuannak kan zoh rero tikah milai in
Thlarau Thianghlim te loin Bible kan theifiang thei maw timi thusuhnak hi a
hungsuak a si. Himi thusuhnak hi thu hnih in kan let/sang thei.
Zum lotu pawl khlain Bible sungih
thuanthu ngan mi le dunglam thuanthu siseh, catluan ngan dan siseh a mawi tawk
tak an thei, asinan zum lotu pawl ih Bible theihnak cun bikhiah a nei a si. Ziangahtile
(1) Sualnak himi in a ruahnak le an taksa ruangpum zate hi a siatsuah ṭheh a
si. Thutak thei lo dingin an ruahnak cu a cawtter a si. (2) Pathian nung an
zumlonak thawn Bible an siar tikah Bible an theihnak cun rikhiah/bikhiah a
neihter phah a si. Pathian nung an zumlonak cun thutak ihsin pail dingah a
hruaisual ringring theu a si. (3) Bible theihfiangnak kan ti tikah thu theinak
menmen a si lo, thinlung, taksa, le thlarau ih theihfiangnak kan ti duhnak a
si.
Curuangah zum lotu pawl cun Bible hi
ziang maw cin tiang an thei men ding, asinan an zum lo ruangah thinlung tak le
nunnak rori thawn an theisuak thei lo a si. Paul khalin 1 Korin 2:14 ah, “Khawvel mi cun Pathian Thlarau thil pawl a
cohlan lo. Ziangtile, cupawl cu a hrangah cun atthlak an si ih a theih khal a
thei thei lo. Ziangahtile, cui thil pawl cu thlarau lawngin a theidang thei a
si” tiah a ti. Paul in hi tawkah
Thlarau tello cun minung in Bible ih simmi an theifiang thei lo a tinak
a si lo. Zumlotu khal in Bible ih zirhnak hrampi cu an theithiam ding, asinan
an cohlang lo ding tiah a ti. Cun cupawl cu a hrangah cun atthlak za an si ih a
theih khal an thei thei lo tiah a ti bet. Hitawk ih “thei” timi ṭongfang hin thu
theih menmen si loin nunnak rori ih theihnak a khihhmuh a si. Thiang Thlarau
nei lo minung pawl cun Pathian thil pawl hi an thei lo, ziangahtile annih cun
cuih thil pawl cu nunnak rori thawn an tep hngah ve lo a si. Zumlotu pawl cun Bile
hi ziangmaw cin cu an thei men ding, asinan an nunnak ah an hmangsuak lo ding,
an nunpi lo ding a si. Thlarau bomnak tel loin Bible hi nunpi a theih lo a si.
Thlarau Thianghlim le Bible Hrilhfiahtu Zumtu
Bible ih a tican na simfiang tikah
Thlarau Thianghlim in ziangvek in na sungah hna a ṭuan mihi hi zohnak kan
thlang ding. Zumtu pakhat na si vekin Bible ih sim duhmi na relcat zik tikah
ziangtin na sungah hna a ṭuan?
1. Bible
hrilhfiahnak ahcun Thlarau Thainghlim hi na nei zo a si men ding nan, na tuah
dingmi kha Thlarau Thianghlim in a lo suaksak theh ding tinak a si lo, nangmah
lamin tuah dingmi ṭuanvo na nei lai, Thlarau Thianghlim in amah lawngin
hrilhfiahnak a nei lamlam zik lo.
Tahthimnak ah, naute in feh an zir
tikah an nu le pa tel ve ding hi an beisei zet a si. A tlangpi thu in nulepa cu
naute hmaiah dingin an ṭang asilole an baan ah kai phah in naute feh an zirh a
si. Ni reilote ah naute cun amah ten feh a zir cih mai a si. Asinan naute in ka
nulepa ka kiangah an um sisi, zianghman ka ti a ṭul lo, mi hmaiah bah phah rero
in feh ka zir hi a ṭulnak a um lo ti bang sehla. Feh hi amah rori in a zir lo
ahcun a kiangih a nulepa an umnak men thawn a feh thei pei maw, feh theinak hi
a ra pei maw?
Bible hrilhfiahnak thu khalah hivek
nauhak pa bangin “zumtu kan si ruangah Thlarau Thianghlim ka sungah a um zo,
Bible fiangternak thu ah ka tuah ṭulmi zianghman a um lo” tiih ruattu tampi an
um. Hivek thil hi amah ten a cang lo ding a si. Thlarau Thianghlim na sungih a
um hmanah Thlarau Thainghlim cun Bible a lo hrilhfiah sak zik lo.
2.
Thlarau Thianghlim in Bible ih a tican dikzet ih fiangter dingah kan ruahnak,
kan thinlung le fiangter dan karbak pawl kha hmang dingah in fial ve a si.
Bible kan zoh le siar tikah Pathian in kan ruahnak pawl hmang dingah, rinum zet
le taima zetih zohfelnak nei dingah in forh a si. Cutiih feh kan zir thok
tikah, kan sungih um bawmtu Thlarau khalin kan thinlung le ruahnak pawl kai
phah in in bawm dingah a tiarri ringring a si. Kan hrangah Amah lawng cun a feh
lo ding a si.
3.
Thlarau Thianghlim cun sullam thar le thu thar pawl a tuah bet ciamco lo.
Thlarau Thianhlim in Bible (66 cabu) sungah thu thar le hla thar a bet tum
ciamco nawn lo. Bible sungih ngan khummi thuhla pawl kha dik zet ih theifiang
dingin in bawm sawn a si. Curuangah zumtu dang pawl ih zum lo ding tiang khop
ih ṭongnak, Thlarau in thu thar le hla thar in theihter tivek ṭongkam pawl hi
kan zum lo a ṭha.
4. Bible
ih a tican dik zetih fiangter dignah Thlarau bomnak parah kan thum-aw thei a
si. Thlarau le Pathian ih tongkam hi hna tuantlang an si. Bible ih a tican
theifiang dignah Thalrau in in bom a si. Dik zetih kan nunpi theinak ding
khalah in bom a si. Hivek bomnak hi Bible kan siar lai rori ah a ra thleng
theimi a si. Lehhnu nazi pakhat asiolo caan rei tak kan ruah hnu khalih thelng
theimi a si.
5. Kan
sinak le kan dinhmu thawn bang-aw dingin Thlarau in Bible hi a thleng dualdo ve
lo a si. Minung kan nun dan le kan dinhmun hi caan khat hnu caan khat a thleng
aw dualdo mi a si. Dinhmun tha le boruak kan ton caan a um vekin din hmun sia
le boruak sia kan ton caan a um. Hivek karlak ahhin Bible hi kan dinhmun thawn
tahṭhim kan hmang zet ṭheu a si. Asinan Thlarau cun kan dinhmun thawn mil-aw
dingin Bible ih a tican hi a thelng dualdo ve lo a si. Hrilhfiahtu ih nunnak
thleng ding sawn ah Thlarau cu hna a ṭuan sawn a si.
6.
Thlarau in zumtu pawl parah Bible cu Pathian ih thawtkhum mi a si tiah in
theihter.
7.
Thlarau cun Bible ih sim duhmi kha kaihnget dingin kan thinlung sungah hna a ṭuan.
Tahṭhimnak ah, thupek ṭongkam cu thupek ngaingai vekin, thutiam ṭongkam cu
thutiam mi vekin tiin in theihter.
8.
Thlarau cun Bible ih a tican theifiang dingih in bom hnuah, a cuih kan theihmi
zirhnak cu a takih nunpi thei ding khalah in bom a si.
Curuangah
Bible hrilhfiahnak ahcun na sungah Thlarau Thianghlim na nei men ding nan,
Thlarau Thianghlim in ziangkim a lo tuahsak ding, Bible ih a tican a lo leh sak
ding tinak a si lo. Kan ruahnak, kan thinlung le fiangter dan karbak pawl hmang
dingah siseh, ṭha zetih Bible zohfelnak nei dingah siseh in ngen ve a si.
Thlarau in thuhla le thla thar a tuah bet lo, Bible sungih ngan khum ciami tṭongkam
pawl kha ziang a si/ Bible ih sim duhmi ziang a si ti dik zetih hawlsuak dingah
le theifiang dingah in bom sawn a si. Cun Thlarau cun kan dinhmun le kan tumtah
mi thawn mil-aw in Bible hi a thleng lo ding. Asinan hrilhfiah tu ih nun tuah
tha dingin hna a ṭuan, a nun a thleng damlam sawn a si. Bible ih zirh duhmi
nunpi in Thlarau lamin pitlin nun kan pan vivo theinak dingah in bom sawn a si.
Thunetnak
Bible
kaihngetnak timi hin Bible dikzet le felfai zet ih fiangter ding hi a thupiter
ngaingai. Cun Bible fiangternak timi ah Thlarau in ziangkim in ti sak a si
tivek zumnak kha cu kan pom thei hrimhrim lo. Asinan Bible ih sim duhmi relcat
dingah milai thiamnak le zuamnak ih kan thum-awk tuk pang asile a tihnung lala.
Milai ih thiamnak le zuamnak lawngin a tawk lo, Thlarau ih bomnak a tul a si.
Curuangah Bible ih zirh duhmi theifiang ding le nunpi dingah thlarau lam timlamnak
hi a thupi ngaingai. Bible na siar/zoh tikah Bible ih sim duhmi theihfiang
theinak hna na neih theinak dingah Thlarau bomnak dingin thla na cam ding hi a
thungaingai a si.
[1]
Leitluan calai ahcun cangantu timi cun bacu ngan suaktu a khihhmuh. Bible ahcun
cangantu himi hin milai le Pathian a khihhmuh a si. Bible na siar tikah Pathian
ih zirh/sim duhmi kha kan zingzoi, theih kan tum a si. Pathian in mailai
hmangin kan hnenah thu in than. Milai hi Pathian hmanrua an si raungah cangantu
timi hin an pahnih a khihhmuh a si. Cangantu taktak a si lole cangantu sangbik
cu Pathian a sit i khal a sual cuang lo.
No comments:
Post a Comment