"Tongfang kom ding kom lo le, kom lo ding kom hi siar
sual a awl tuk ruangah le kan ca ngan mi sullam a ti danglam thei ruangah theih
a tul zet. Curuangah tongfang ngan kom dan cu a hnuai lam vekin a tawi thei bik
le a fiang thei bikin ngan a si" (Salai Sen Ro Sang).
1. Duhsan pakhat nei mi tongfang pohpoh cu kom ding.
Ttn. 1. Awloksong 2. Anka 3. Boruak. Camcin
2. A hram a thuahaw mi tongfang kom ding. Ttn.
Belbel 2. Cengceng. 3. Pohpoh
3. Hrekthuah tongfang kom ding. Ttn. 1. Bembi
2.Fuahfo 3.Kuahko
4. Milai hmin ngan tikah kom lo ding, cafang tumpiih
thawk thluh ding. Ttn. Than Bil Luai, No Than Kap
5. Ram hmin le khaw hmin pawl cu kom ding, cun a
thawknak lawng cafang tumpi hman ding. Ttn. Lairam, Lotharawn. Asinan san
dangdang nei mi cu a dangdangin ngan ding. Ttn. Sim Dihai, Old KhuangLung.
6. Nambar hmuahhmuah cu a lakih “le” a um lo ahcun
peh thluh ding. Pakhat, Zakhat, Za le sawmnga
7. Cawlhkar hmin le thla hmin cu a thawknak lawng
cafang tum hmanih ngan kom thluh ding. Ttn. Rinni, Nipini, Meisen (January),
Fanger (October)
TONGFANG HRAM LE THUBET NGAN KOM DING
Thubet phun hnih a um ih, thuhmaibet le thudungbet
an si, Thubet cu kiang ih thu thawn ngan kom ding a si.
1.Thuhmaibet kom ding
Lai tongah thuhmaibet ci dangdang a um.
Sa: sabek, sakhi, saphai, sakuh, adt…
Ca: calai, catluan, casual, cabu, cabawm, cahnah,
adt…..
Pa: pakhat, pahnih, pathum, parol, pahmei, adt…….
Khua: khuanu, khuapa, khuaruat, khuangai, khuavang,
adt………
Khaw: Khawkhan, khawlai, khawtluang, khawsia,
khawte, khawri, adt…..
Va: valah, vaca, vakok, vanim, vavu, vahui
Ti: tithianghlim, tifel, tihlo, timawi, tithe,
tilawm, tifuh, adt…..
2. Thudungbet ngan kom ding
1. Uarnak. Ti em- ti emah. Taktak- taktakah
2. Hngawngsalnak ( Reflexive Marker) Ttn. Kholh-
kholhaw
3. Tuankhawmnak. El- elaw: Nuho an elaw. Lek- lekaw:
Nauhak pawl an lekaw
4. Tuahrel hmin ih tuahnak. Umnak, cennak, telnakm,
duhnak, bawmnak
5. Fiangternak Cangcop hmin ih tuahnak. Mawizia,
thatzia, sunlawizia
6. Tuahrel ihsin fiangtertu tuahnak. Nelum, duhum,
tihnung,
7. Thil hmin dungbet
Rualpi, fehpi, tanpi, umpi, adt….
8. A note hmuhsaknak. Vokte, arte, cawte, sete, uite
9. A te ci relnak. Keite, lungte, khaute, ngate,
adt…..
10. Tisal/tisak hmuhsaknak. Pesal, Lasal, dilsal,
peksak, ngansak
11. Hnawn hmuhsaknak. Fehsan, thihsan, tlunsan,
tuansa, zirsan, adt……
12. Teter hmuhsaknak. Tuahter, fehter, thoter,
mawiter, adt…
13. Sinak langtertu Neitu, zirhtu, betu, hruaitu,adt……
14. Hminsawng thudungbet. Amah, anmah, keimah,
nangmah, adt……
15. Fiangtertu thudungbet. Tihnungza, duhnungza,
hahioza, ningzakza, zangfahza, mangbangza.
Sirhsan : Salai Sen Ro Sang, Chin Tong Ngan Dan.
Lai thla siar dan:
Hminsin:
ttn
cu tahthimnak(exampli gratia, for example ) tinak a si ih, Mirang in ‘e.g” tin
an hmang. Kannih in ttn tiin kan
hmang.ttn. Kan awphei pawl cu a,e,I,o,u l e aw
tla an si.
Adt
cu adangtla(etcetera, and others) tinak a si ih, hi mi si lo adangtla a um lai
tinak a si.
Laitlang
khawpi pawl cu:- Falam, Tedim, Hakha,adt…
Sirhsan : Salai Sen Ro Sang, Chin Tong Ngan Dan.
Lai thla siar dan:
1. Meisen
thla = January
2. Vau
thla = February
3. Satuah
thla = March
4. Fangno
thla = April
5. Thawilak
thla = May
6. Tualbawm
thla = June
7. Tan
thla = July
8. Furkut
thla = August
9. Vansar
thla = September
10. Fanger
thla = October
11. Tharcan
thla = November
12. Nimkut
thla = December
No comments:
Post a Comment